zondag 11 augustus 2013

Schatten van de volkshuisvesting

Heel interessant: een rondleiding door de Spaarndammerbuurt in Amsterdam, getiteld Schatten van de volkshuisvesting.
Begin vorige eeuw was er dringend behoefte aan sociale woningbouw en aangezien de rente daarvoor laag was werd er ook driftig gebouwd. De verzuiling was toen nog van groot belang, zo ontstonden er blokken woningen voor zowel katholieke als voor protestantse en socialistische arbeiders. De wijk werd zodanig opgezet dat er veel sociale controle was. Vandaar de royale parken en plantsoenen waar de woningen omheen staan, zo kon men de kinderen in de gaten houden en kijken of opa niet zat te drinken terwijl hij gezellig op zijn bankje zat. Zo hoopte men de arbeidersklasse te verlichten, iets wat niet helemaal lukte, getuige de bijnaam 'moord en brandplein', er werd nog veel met de vuisten uitgevochten.
Toppunt van deze wandeling was wat mij betreft Het Schip, een blok woningen in de stijl van de Amsterdamse School, op de nominatie voor de Werelderfgoedlijst. Het postkantoor waar het museum van Het Schip zich bevindt is in al die jaren dat het bestaat niet veranderd. Het was het derde postkantoor in Amsterdam en in het begin kwamen er vijf mensen per dag. Hier kon men zijn salaris ophalen, tamelijk revolutionair ten opzichte van een betaalplaats als de kroeg. Dit alles weer ter verheffing van het volk, nu kon men onmiddellijk sparen in plaats van het op een drinken te zetten.
Prachtig is de telefooncel met origineel glas in lood, geïnspireerd op de telegraafpalen met isolatoren. Het vogeltje verwijst naar de luistervink, ofwel de telefoniste die mee kan luisteren. Nog zo'n bijzonder item is de vuist met knuppel (taal die de arbeider verstaat..) die staat voor verboden toegang.
Het Schip dankt zijn bijnaam aan de vorm, aan de zijkant lijkt het of de reddingsboten uitsteken en de schoorsteen lijkt op de schoorsteen van een stoomboot. De beroemde toren aan de achterzijde is trouwens reuze nep, alleen voor de vorm en aardigheid aangebracht, maar heel gezichtsbepalend.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten